Bir ülkenin gerçek gücü, yalnızca ekonomik göstergelerle ya da siyasal kurumların işleyişiyle ölçülmez. O gücün en görünmez ama en etkili damarlarından biri, sivil toplum örgütleridir. Ne var ki, Türkiye’de STK’ların var olma mücadelesi çoğu zaman görünenden çok daha çetindir. Yıllardır sahada çalışan herkes bilir: Bir derneğin, vakfın, inisiyatifin ayakta kalması, çoğu zaman gönüllünün emeği, bir avuç insanın özverisi ve büyük bir idealin omuzlarda taşınmasıyla mümkündür.

Zorlukları Her Kapıda Karşılıyorlar

Türkiye’de STK’lar en temel adımlarda bile engellerle karşılaşabiliyor. Kaynak bulmak, gönüllüleri motive etmek, bürokrasinin ağır işleyişine takılmamak ve en önemlisi toplumu bir meseleye karşı harekete geçirmek… Bunların her biri başlı başına bir sınavdır.

Toplumsal fayda üretmek isteyen dernekler çoğu zaman yeterli maddi desteği bulamadığı gibi, toplumun bir kesiminin önyargılarıyla da mücadele etmek zorunda kalıyor. Kimi zaman siyasi etiketler yapıştırılıyor, kimi zaman “Ne gerek var?” sorusuyla moral bozuluyor. Oysa bir ilçede bir çocuğun burs alabilmesi, bir köyün nefes alacak bir çevre mücadelesi verebilmesi, bir gencin kültürüne sahip çıkması ya da bir yaşlının yalnız hissetmemesi, tam da bu STK’ların varlığı sayesinde gerçekleşiyor.

Toplumu Dönüştüren Sessiz Güç

Bugün çevre mücadelesi veren bir dernek olmasa, orman yangınlarında sahaya koşan gönüllüler çıkmasa, kültürel değerlerimizi yaşatmak için çalışan platformlar olmasa toplum nasıl bir boşlukta kalırdı? Sivil toplum, toplumun vicdanını diri tutan, devletin yetemediği noktalara nefes olan, bireyin kendini değerli hissetmesini sağlayan en kritik güçlerden biridir.

Üstelik STK’lar; demokrasi kültürünün gelişmesinde, dayanışma bilincinin artmasında ve toplumsal duyarlılığın kök salmasında büyük rol oynar. İnsanları “bana ne” duygusundan çıkarıp “ben de varım” sorumluluğuna taşıyan yapıların başında gelirler. Bir toplumda STK ne kadar güçlüyse, o toplum o kadar bilinçli, katılımcı ve dirençlidir.

Toplumsal Bilinç: Geleceğe Atılan En Büyük Adım

Bugün çevremizde gördüğümüz pek çok farkındalık, aslında yıllardır çalışan sivil toplumun eseridir. Çevre duyarlılığı, kadın hakları, gençlik çalışmaları, kültürün korunması, kırsal kalkınma projeleri, yardım kampanyaları… Her biri toplumu bir adım daha ileriye taşıyan tuğlalardır.

Ne var ki, bilinçlenme zaman ister. Bu yolda STK’lara düşen en önemli görev, yılmadan toplumu aydınlatmaya devam etmektir. Çünkü güçlü bir sivil toplum, yarınlarımızı sağlam temeller üzerine kurmanın en etkili yoludur.

Son Söz: Birlikte Varız, Birlikte Güçlüyüz

Bugün ülkemizde yaşadığımız sorunların pek çoğu, aslında güçlü bir sivil toplumla daha hızlı çözülebilir. STK’lara kulak veren, onları destekleyen, çalışmalarına katılan her birey, ülkesine yapılmış en büyük iyiliği yapar.

Evet, yolları zor. Evet, bazen yalnız kaldıklarını düşünüyorlar. Ama her gün bir çocuğun yüzündeki gülüşe, bir gencin hayaline, bir çevre mücadelesinin başarısına tanıklık ettikçe tükenmeyen bir umutla yollarına devam ediyorlar.
Çünkü sivil toplum, bir ülkenin kalbidir. Ve o kalp attığı sürece, Türkiye değişmeye ve gelişmeye devam edecektir.