Yeni yıl, yeni yükler: 1 Ocak’ta vatandaş için zam, esnaf için vergi, şirketlere yeni zorunluluklar

Spot: 1 Ocak itibarıyla yürürlüğe girecek düzenlemeler; araç satışından vergi ve harçlara, esnaftan şirketlere kadar geniş bir kesimi ilgilendiriyor. Yeni kurallar “düzenleme” olarak sunulsa da, artan maliyetler ve ek yükümlülükler tartışma yaratıyor.

Yeni yılla birlikte ticaret, vergi, ulaşım ve sosyal hayata ilişkin çok sayıda düzenleme yürürlüğe giriyor. Yetkililer bu değişiklikleri “sistem güncellemesi” olarak tanımlarken, vatandaş ve esnaf cephesinde artan maliyetler ve yeni yükümlülükler dikkat çekiyor.

Araç satışlarına getirilen yeni harçlar, vergi ve cezalardaki artışlar ile şirketler için zorunlu hale gelen dijital uygulamalar, 2026’ya girerken ekonomik baskının daha da hissedileceği yönünde yorumlara neden oluyor.

İthal oyuncakta gerekçe güvenlik, sonuç maliyet

1 Ocak’tan itibaren ithal oyuncaklarda üretici ve ithalatçı bilgisi, marka kaydı ve adres bilgileri eksik olan ürünlerin ülkeye girişine izin verilmeyecek. Uygulama tüketici güvenliği gerekçesiyle savunulsa da, sektör temsilcileri bu durumun özellikle küçük ithalatçıların maliyetlerini artıracağını ve fiyatlara yansıyacağını ifade ediyor.

Şirketlere dijital defter zorunluluğu: Kolaylık mı, yeni külfet mi?

Yeni kurulacak şirketler için Elektronik Ticari Defter Sistemi zorunlu hale geliyor. Pay defteri ile genel kurul defterlerinin dijital ortamda tutulması hedefleniyor. Dijitalleşme olumlu bir adım olarak değerlendirilse de, küçük ve orta ölçekli işletmeler ek yazılım, danışmanlık ve uyum maliyetlerinden endişeli.

Araç satışında harç dönemi başlıyor

Yeni yılda araç alım-satım işlemleri de daha maliyetli hale geliyor. Noterde yapılan sıfır araç tescilleri ile ikinci el araç satışlarında, satış bedeli üzerinden nispi noter harcı alınacak. Harç tutarı 1.000 TL’nin altında olmayacak.

Uzmanlar, zaten yüksek seyreden araç fiyatları karşısında bu uygulamanın hem alıcıyı hem satıcıyı zorlayacağını, kayıt dışı işlemleri teşvik edebileceğini dile getiriyor.

Esnaf için vergi sistemi değişiyor

Bazı büyükşehirlerde ticari taksi, dolmuş, minibüs ve otobüs işletmecilerinin kazançlarının gerçek usulde vergilendirilmesi öngörülüyor. Amaç “eşit uygulama” olarak açıklansa da, esnaf kesimi artan muhasebe yükü ve vergi baskısından şikâyetçi.

Nüfusu 2 binin altındaki bazı yerleşimlerde basit usul devam edecek olsa da, büyük şehirlerde faaliyet gösteren küçük işletmeler için tablo giderek ağırlaşıyor.

Vergi, harç ve cezalarda ciddi artış

Motorlu Taşıtlar Vergisi başta olmak üzere; pasaport, ehliyet, yurt dışı çıkış harcı, tapu ve noter işlemleri ile vergi cezaları, yeniden değerleme oranına bağlı olarak artırılıyor. Bu oran %25,49 olarak belirlendi.

Ekonomistler, bu artışların özellikle dar ve sabit gelirli kesimler üzerinde ciddi bir yük oluşturacağı görüşünde.

Emlakta artış sınırı var ama…

Emlak vergisi açısından rayiç değer artışlarının iki katla sınırlandırılması olumlu bir adım olarak görülse de, tapu işlemlerinde düşük bedel beyan edilmesi halinde uygulanacak cezanın ağırlaştırılması yeni bir tartışma başlığı oluşturdu.

Doğum ve babalık izni vaadi, tarih belirsiz

Doğum izninin 24 haftaya, babalık izninin ise 10 güne çıkarılmasına yönelik düzenleme henüz yürürlükte değil. 2026’da Meclis gündemine gelmesi beklenen bu adım, çalışanlar için umut verici olsa da, şu an için bir vaat olmanın ötesine geçmiyor.

Destek var ama şartlı

İmalat sektöründe sigortalı sayısını koruyan işletmelere kişi başı 3.500 TL destek açıklanmış durumda. Ancak destekten yararlanma koşulları ve uygulama detaylarının netleşmemiş olması, sahada soru işaretlerine yol açıyor.

Genel değerlendirme: Yeni düzenlemeler “sistem iyileştirmesi” olarak sunulsa da, 1 Ocak itibarıyla vatandaşın cebinden daha fazla para çıkacağı, esnaf ve işletmelerin ise daha fazla yükümlülükle karşı karşıya kalacağı görülüyor. Sosyal destek ve gelir artırıcı adımların ise henüz somutlaşmadığı dikkat çekiyor.