Yemek siparişi platformlarına komisyon uyarısı: KDK’dan tavan sınır tavsiyesi

Kamu Denetçiliği Kurumu, çevrim içi yemek siparişi platformlarının uyguladığı yüksek komisyon oranlarına yönelik önemli bir tavsiye kararı aldı. Küçük işletmelerin başvurusu üzerine yapılan incelemede, komisyonlara makul bir üst sınır getirilmesi istendi.

Çevrim içi yemek siparişi platformları üzerinden hizmet veren bir esnafın başvurusu üzerine inceleme başlatan Kamu Denetçiliği Kurumu (KDK), sektöre ilişkin dikkat çeken bir tavsiye kararına imza attı.

Başvuruda bulunan esnaf, platform tarafından uygulanan komisyon ve taşıma ücretinin yüzde 32 seviyesinde olduğunu, indirim, reklam ve çeşitli ek kesintilerle birlikte toplam maliyetin yüzde 60’a kadar çıktığını ifade etti.

“Kesintiler küçük işletmeleri zor durumda bırakıyor”

Başvurucu esnaf, yüksek komisyon oranlarının küçük işletmelerin kârlılığını ciddi biçimde azalttığını, bu durumun ticari faaliyetlerin sürdürülebilirliğini tehdit ettiğini belirtti. Ayrıca platformların ücretlendirme ve kesinti sistemlerinin yeterince şeffaf olmadığını savunarak denetim mekanizmalarının güçlendirilmesini talep etti.

KDK, yapılan inceleme sonucunda başvurucunun iddialarını haklı bularak, çevrim içi yemek siparişi platformlarınca uygulanan komisyon oranlarına ilişkin düzenleme yapılması gerektiği kanaatine vardı.

Ticaret Bakanlığı’na tavan sınır tavsiyesi

KDK, kararında Ticaret Bakanlığına, yemek siparişi platformlarının uyguladığı komisyon oranlarına makul, ölçülü ve maliyet esaslı bir üst sınır getirilmesi yönünde tavsiyede bulundu. Ayrıca platformların ücretlendirme sistemlerinin daha şeffaf hale getirilmesi ve etkin şekilde denetlenmesi gerektiği vurgulandı.

Rekabet ve sektör etkileri de incelenecek

Kararda, platformların pazar hâkimiyetlerini kötüye kullanıp kullanmadığının yeniden değerlendirilmesi amacıyla Rekabet Kurumuna da tavsiye iletildi.

Ayrıca komisyon oranlarının küçük ve orta ölçekli işletmeler üzerindeki etkilerinin araştırılması için Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu ile Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğinin de sürece dahil edilmesi istendi.

“Türkiye’de oranlar Avrupa ortalamasının üzerinde”

KDK kararında, birçok ülkede dijital yemek siparişi platformlarının komisyon oranlarının sınırlandırılmasına yönelik geçici veya kalıcı düzenlemelerin hayata geçirildiğine dikkat çekildi. Türkiye’de uygulanan komisyon oranlarının ise Avrupa ortalamasının üzerinde olduğu tespitine yer verildi.

Adil rekabet ve kamu yararı vurgusu

Kararda, idarenin; küçük esnafın ticari varlığını sürdürebilmesi, haksız ticari uygulamaların önlenmesi ve tüketici refahının korunması amacıyla rekabet şartlarını dengelemekle yükümlü olduğu vurgulandı.

KDK, serbest piyasa kuralları ile kamu yararı arasında denge kurulması gerektiğini belirterek, komisyon oranlarına getirilecek ölçülü bir tavan sınırın adil rekabet ortamının tesisine katkı sağlayacağını değerlendirdi.

Denetim ve şeffaflık çağrısı

Kurum, pazarlık gücü asimetrisinden kaynaklanabilecek olumsuzlukların giderilmesi için denetim mekanizmalarının etkinleştirilmesi ve platform sözleşmelerinde şeffaflığın artırılması gerektiği sonucuna ulaştı.

KDK’nin tavsiye kararı, bağlayıcı olmamakla birlikte, ilgili kurumların konuya ilişkin düzenleme yapması açısından yol gösterici nitelik taşıyor.